Một số món không thể thiếu mà các gia đình chuẩn bị cho mâm cỗ cúng ngày mùng 1 Tết Nguyên đán gồm: đĩa thịt gà trống, bánh chưng, xôi, giò, nem rán, thịt đông và các loại canh...
Đặc biệt, gà thường được làm từ ngày 30 Tết, vì người ta kiêng sát sinh vào ngày đầu năm mới.
Thạc sĩ, Nghệ nhân Văn hóa Nguyễn Đức Hiển trước đó chia sẻ trên báo Giao thông, cúng ngày mùng 1 Tết là cúng Nguyên đán, tức là sáng sớm của một ngày đầu năm, thường cúng tổ tiên và thần linh. Cả 3 ngày Tết (mùng 1, 2, 3) việc cúng đều được tiến hành giống nhau.
Khi cúng gia tiên thì cần lưu ý tiền vàng mã phải để nguyên và đốt nhang đèn suốt 3 ngày Tết cho đến lễ hóa vàng. Ngọn đèn thờ, là đăng hay nến sẽ để đỏ lửa liên tục trong 3 ngày Tết.
Sau khi hương tàn, gia chủ sẽ lễ tạ, hạ cỗ xuống cho con cháu hưởng lộc, trước khi đi chúc Tết người thân, đi lễ đình, chùa...
Dưới đây là hai bài văn khấn tổ tiên và thần linh ngày mùng 1 Tết mà các gia đình có thể tham khảo:
*Bài văn khấn cúng tổ tiên ngày mùng 1 Tết Nguyên đán, theo cuốn Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Văn hóa Thông tin
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sanh Di Lặc Tôn Phật.
Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, bá thúc huynh đệ, đường thượng tiên linh và các hương hồn nội tộc, ngoại tộc.
Hôm nay là ngày mùng 1, tháng Giêng, năm Nhâm Dần.
Chúng con là: … hiện cư ngụ tại: ...
Nay theo tuế luật, âm dương vận hành tới tuần Nguyên đán, mùng một đầu xuân, đón mừng năm mới.
Con cháu tưởng niệm ân đức tổ tiên như trời cao biển rộng, khôn đem tấc cỏ báo đáp ba xuân.
Chúng con cùng toàn thể con cháu trong nhà sửa sang lễ vật, oản quả hương hoa kính dâng trước án.
Kính mời các cụ Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, bá thúc đệ huynh, cô dì tỷ muội, nam nữ tử tôn nội ngoại, cúi xin thương xót con cháu, linh thiêng giáng về linh sàng, phù hộ độ trì con cháu, năm mới an khang, mọi bề thuận lợi, sự nghiệp hanh thông, bốn mùa không hạn ách nào xâm hại, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.
Tín chủ chúng con đồng tâm kính mời các vị vong linh, tiền chủ, hậu chủ ở trong đất này cùng về hâm hưởng, phù hộ cho chúng con được bách sự như ý, vạn sự cát tường.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy).
*Văn khấn thần linh mùng 1 Tết Nguyên đán
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Đức Đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật
Con kính lạy Phật Trời, Hoàng Thiên Hậu Thổ
Con kính lạy Chư vị Tôn thần
Hôm nay là ngày mồng Một tháng Giêng năm Nhâm Dần, nhằm ngày Tết Nguyên Đán đầu xuân, giải trừ gió đông lạnh lẽo, hung nghiệt tiêu tan, đón mừng Nguyên Đán xuân thiên, mưa móc thấm nhuần, muôn vật tưng bừng đổi mới. Nơi nơi lễ tiết, chốn chốn tường trình.
Tín chủ con là ............................
Ngụ tại .....................................
Nhân ngày năm mới, tín chủ con sắm sửa hương hoa, cơm canh lễ vật bày ra trước án, dân cúng Thiên thần. Cúi xin đức Tôn thần, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho gia chủ chúng con mọi người khỏe mạnh dồi dào, an khang thịnh vượng.
Mong ơn Đương cảnh Thành hoàng, đội đức Tôn thần bản cứ phù hộ độ trì cho gia chủ năm mới tấn tài tấn lộc, gặp nhiều may mắn, tai qua nạn khỏi. Đầu năm chí giữa, nửa năm chí cuối, sự nghiệp hanh thông, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin chứng giám, phù hộ độ trì.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy).
(Thông tin trong bài chỉ mang tính chất tham khảo)
(Tổng hợp)
Tết Nhâm Dần 2022: Ngày giờ và hướng xuất hành tốt nhất
